Bydgoski Włącznik Antysmogowy – raport z diagnozy jakości powietrza w Bydgoszczy
Publikujemy raport podsumowujący diagnozę środowiskową i społeczną jakości powietrza w Bydgoszczy.
Jakość powietrza atmosferycznego jest w Polsce jednym z kluczowych tematów debaty publicznej ostatnich lat, a pojęcia takie jak smog, pył zawieszony czy alarm smogowy mało komu są obce. Do głównych zanieczyszczeń powietrza zaliczyć należy pyły zawieszone, powstające w procesie spalania paliw stałych w domowych paleniskach. Równie niebezpieczne w przestrzeni miast jest pylenie wtórne pochodzące z arterii komunikacyjnych, parkingów, zabetonowanych przestrzeni.
Podstawę znalezienia skutecznego rozwiązania problemu stanowi identyfikacja jego przyczyny. W projekcie Bydgoski Włącznik Antysmogowy jako kluczowe zadanie postawiliśmy sobie przeprowadzenie diagnozy środowiskowej i społecznej jakości powietrza w Bydgoszczy, wsłuchując się w głos przedstawicieli rozmaitych instytucji publicznych, organizacji pozarządowych, liderów społecznych, a także mieszkańców.
Celem badania było również zebranie informacji w zakresie działań podejmowanych przez Urząd Miasta Bydgoszczy i inne podmioty w celu poprawy jakości powietrza, zidentyfikowanie barier, które wpływają na skuteczność tych rozwiązań oraz zebranie potrzeb dotyczących nowych obszarów i sposobów przyszłych działań.
Poniżej udostępniamy raport z naszego badania.
Raport stanowi podsumowanie wyników badania przeprowadzonego na podstawie:
- 10 wywiadów indywidualnych z przedstawicielami wydziałów Urzędu Miasta, instytucji publicznych, organizacji pozarządowych, rad osiedli i liderów społecznych;
- wywiadu grupowego z przedstawicielami wydziałów Urzędu Miasta i innych jednostek miejskich;
- analizy danych zastanych dostarczonych przez Urząd Miasta Bydgoszczy (Referat Ochrony Powietrza) oraz Straż Miejską w Bydgoszczy (działania Ekopatrolu).
Zagadnienia i obszary poruszane w raporcie:
- Ogólna charakterystyka problemu smogu w Bydgoszczy
- Działania mieszkańców wpływające na jakość powietrza w Bydgoszczy
- Instrumenty w zakresie rozwiązywania problemu smogu
- Ocena skuteczności prowadzonych działań w zakresie ochrony powietrza
- Współpraca w zakresie rozwiązywania problemu smogu
- Kluczowe kierunki działań usprawniających dotychczasowe rozwiązania problemu niskiej emisji w Bydgoszczy
Według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska2głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza w województwie kujawsko-pomorskim jest emisja pochodząca z sektora komunalno-bytowego (systemy indywidualnego ogrzewania), która stanowi 64,1% dla PM10, 84,1% dla PM2,5 i 98% dla benzo(a)pirenu. Kolejne źródła pochodzą z transportu drogowego: 5,4% dla PM10, 5,8% dla PM2,5 i 45% dla tlenków azotu oraz z działalności przemysłowej: 8,8% dla PM10, 7% dlaPM2,5 i 58,3% dla tlenków siarki. Znaczący udział w stężeniach substancji na obszarze województwa ma również napływ zanieczyszczeń z pozostałego obszaru Polski.
W 2021 roku w województwie kujawsko-pomorskim wyemitowano do atmosfery łącznie 31 338,8 Mg zanieczyszczeń pyłowych (PM10, PM2,5). W Bydgoszczy, największym mieście w województwie, emisja pyłu PM10 wyniosła 773,8 Mg/rok (w tym 79,7% stanowiła emisja komunalno – bytowa), we Włocławku – 476,7 Mg/rok (w tym 24,6% to emisja komunalno-bytowa, 71% – emisja punktowa), a w Toruniu – drugim pod względem wielkości mieście w województwie 327,8 Mg/rok (w tym 79,3% stanowiła emisja komunalno – bytowa). W Bydgoszczy emisja pyłu PM2,5 wyniosła 699,2 Mg/rok (w tym 86,2% stanowiła emisja komunalno – bytowa), we Włocławku – 298,4 Mg/rok (w tym 38,5% to emisja komunalno – bytowa, 58,8% – emisja punktowa), a w Toruniu – 298,2 Mg/rok (w tym 85,5% stanowiła emisja komunalno–bytowa).
Projekt Bydgoski Włącznik Antysmogowy finansowany jest przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG i Funduszy Norweskich w ramach Programu Aktywni Obywatele — Fundusz Regionalny. Projekt realizowany przez Pracownię Zrównoważonego Rozwoju — lidera projektu, Miasto Bydgoszcz i Bydgoski Alarm Smogowy.